Durmitor (biċ-Ċirilliku Serb: Дурмитор, ippronunzjat [durmǐtɔr] jew [dǔrmitɔr]) hija żona muntanjuża fil-Majjistral tal-Montenegro. Hija parti mill-Alpi Dinariċi. L-ogħla quċċata taż-żona, Bobotov Kuk, hija għolja 2,523 metru.
Iż-żona muntanjuża hija kkonfinata mill-Kanjon tax-Xmara Tara fit-Tramuntana, mill-Kanjon tax-Xmara Piva fil-Punent, u mill-Kanjon tax-Xmara Komarnica fin-Nofsinhar. Fil-Lvant taż-żona muntanjuża ta’ Durmitor fiha pjanura għolja 1,500 metru, imsejħa Jezerska površ (il-Pjanura tal-Lagi). Il-muntanja Sinjavina tinsab fil-Lvant tal-pjanura ta’ Jezerska površ. Iż-żona muntanjuża ta’ Durmitor tinsab l-iktar fil-muniċipalità ta’ Žabljak.
Iż-żona muntanjuża ta’ Durmitor hija msejħa wkoll Park Nazzjonali ta’ Durmitor. Il-park nazzjonali ġie stabbilit fl-1952, u tniżżel fil-lista tas-Siti ta’ Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1980.
Iż-żona muntanjuża ta’ Durmitor fiha 48 quċċata li jaqbżu l-2,000 metru. L-ogħla qċaċet huma:
Iż-żona muntanjuża ta’ Durmitor fiha 18-il lag glaċjali, imxerrdin fuq l-art muntanjuża u fuq il-pjanura għolja ta’ Jezerska Površ. Il-lagi jkomplu jżidu b’mod sinifikanti mas-sbuħija tal-muntanji, u ġew imlaqqma Gorske Oči, jew “għajnejn il-muntanji”.
Il-lagi jisimhom:
|
|
|
Waħda mit-teoriji tal-isem Durmitor hi li oriġina mil-lingwa Rumanza tal-Balkani-Vlach, u li jfisser “post fejn torqod” (simili għal “dormitorju”). Madwar l-Eks Jugoslavja kollha hemm muntanji msemmija b’mod simili, fosthom il-muntanja Visător (li tfisser “wieħed li joħlom”) u l-muntanja Aţipitor (li tfisser “wieħed li jorqod”).
Madankollu, it-teorija l-oħra u l-iktar waħda probabbli, hi li l-isem ingħata miċ-Ċeltiċi u t-tifsira x’aktarx li hi “ilma mill-muntanja” jew “muntanja mxerrda”. Meta wieħed iqis it-tul ta’ żmien li ċ-Ċeltiċi tal-qedem qattgħu qrib dan il-post u x-xmara Tara, l-isimha għandu oriġini Ċeltika, huwa ferm possibbli li l-isem “Durmitor” għandu l-istess oriġini.
Il-Park Nazzjonali ta’ Durmitor, li nħoloq fl-1952, jinkludi ż-żona muntanjuża ta’ Durmitor, il-kanjons tax-xmajjar Tara, Sušica u Draga u l-parti l-għolja tal-pjanura tal-kanjon ta’ Komarnica. Il-park nazzjonali jkopri erja ta’ 390 kilometru kwadru. Huwa l-ikbar żona protetta fil-Montenegro, u ġie ddeżinjat bħala Sit ta’ Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1980.
Il-kanjon tax-xmara Tara fil-Park Nazzjonali ta’ Durmitor huwa twil 80 kilometru u huwa fond 1,300 metru; b’hekk huwa l-iktar kanjon fond fl-Ewropa.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta’ tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (vii) “Post fejn iseħħu fenomeni naturali tal-għaġeb jew fejn hemm żoni ta’ ġmiel naturali u ta’ importanza estetika eċċezzjonali”; il-kriterju (viii) “Eżempju straordinarju li jirrappreżenta stadji importanti tal-istorja tad-dinja, inkluż it-trapass tal-ħajja, il-proċessi ġeoloġiċi kontinwi sinifikanti fl-iżvilupp tat-tipi differenti ta’ art, jew il-karatteristiċi ġeomorfiċi jew fiżjografiċi sinifikanti”; u l-kriterju (x) “Post fejn hemm l-iktar ħabitats naturali importanti u sinifikanti għall-konservazzjoni fil-post tad-diversità bijoloġika, inkluż fejn hemm speċijiet mhedda ta’ valur universali straordinarju mill-perspettiva tax-xjenza jew tal-konservazzjoni”.
Durmitor hija ċ-ċentru tat-turiżmu tal-muntanji tal-Montenegro. Il-faċilitajiet turistiċi huma kkonċentrati madwar ir-raħal ta’ Žabljak. Fix-xitwa, l-attivitajiet ewlenin f’Durmitor huma l- iskijjar u s- snowboarding. Fis-sajf, l-attivitajiet jaqilbu għall-mixi, għat-tixbit u għat-turiżmu rikreattiv fil-muntanji. Fiż-żona jiġu pprattikati wkoll sports tal-ilma. Waħda mill-iktar attrazzjonijiet prominenti ta’ Durmitor huma t-18-il lag glaċjali, u l-iktar wieħed magħruf minnhom huwa l-Lag Iswed.
